Shar pei – znany też jako sharpei lub szarpej – to rasa psów o wyjątkowym wyglądzie. Najbardziej charakterystyczne są fałdy na pysku, przez co określany bywa też jako pomarszczony pies. Jego nietypowy wygląd idzie w parze z osobliwym temperamentem. Szarpeje to zdecydowanie nie są psy dla każdego.
Pochodzenie rasy
Shar pei wywodzą się z południowych Chin, gdzie wykorzystywano je przede wszystkim do polowań i pilnowania stada. Dość często pełniły również rolę obrońców świątyń, do czego przyczyniał się postawny wygląd tych psów. Bojowa postawa i solidna sylwetka skusiły też niestety osoby organizujące walki psów. Shar pei zatem należy do grona nieszczęśliwców, które brały udział w psich walkach.
Lata 60. i 70. XX wieku to ciężkie czasy dla rasy za sprawą polityki komunistycznego rządu Chin. Liczba psów zaczęła drastycznie spadać, ale do akcji wkroczył jeden z hodowców – Matgo Law. Na łamach czasopisma kynologicznego poprosił o pomoc w rozpropagowaniu rasy w Stanach Zjednoczonych. Amerykanie szybko polubili psy z fałdami na pysku, a chwilę później rasa zawitała również do Europy. Za oficjalną rasę shar pei został uznany w latach 80. XX wieku.
Wygląd szarpeja
Psy tej rasy uznawane są średniej wielkości. Dorosłe osobniki osiągają od 44 do 51 cm wzrostu w kłębie i ważą od 18 do 30 kg. Mimo to wydają się psami znacznie większymi, ponieważ mają bardzo mocno zbudowaną sylwetkę. Są masywne i umięśnione, ich głowa jest szeroka, a kufa płaska. Uszy są raczej niewielkie, a łapy psów grube i potężne. Do tego posiadają wysoko osadzony ogon, który zakrzywiony jest w jedną stronę.
Shar pei to pies z fałdami na pysku i to bez wątpienia najbardziej wyróżniająca cecha tej rasy. Co ciekawe, wszystkie szczenięta tej rasy rodzą się z ogromną ilością skóry. Z czasem, gdy zaczynają rosnąć, ciało stopniowo wypełnia nadmiar skóry, a fałdy pozostają wyłącznie na głowie i barkach. Przez to o szarpeju mówi się właśnie pomarszczony pies. Drugą charakterystyczną cechą jest barwa języka. Shar pei to bowiem pies z niebieskim językiem. Istnieją tylko dwie rasy, które mogą pochwalić się takim odcieniem języka – sharpei właśnie oraz chow chow. Fioletowy bądź niebieski kolor języka u psa wynika z mutacji genetycznej, a w konsekwencji produkowania większej ilości melaniny.
Sierść i umaszczenie
Nazwę rasy shar pei można przetłumaczyć jako papier ścierny i ma to związek z rodzajem sierści psa. Jest ona bowiem raczej nietypowa dla psów innych ras – krótka, gęsta i ostra w dotyku niczym papier ścierny. Do tego shar pei nie ma podszerstka, dlatego nie najlepiej radzi sobie w niskich temperaturach. Mimo że sierść jest krótka i pozbawiona podszerstka, należy regularnie ją wyczesywać, by miała zdrowy wygląd. Ponadto w ramach pielęgnacji konieczne jest przecieranie fałdów na pysku, aby nie rozwinął się stan zapalny skóry.
Wzorzec rasy dopuszcza niemal każde umaszczenie poza kolorem białym. Warunkiem jest to, by sierść była jednolita, wszelkie nakrapiania są zabronione. Najczęściej spotykamy szarpeja w kolorze beżowym, kremowym, rudym lub czarnym.
Szczeniak sharpei jest niemal cały pofałdowany.
Shar pei – charakter i usposobienie
Rasa ta nie należy do najłatwiejszych i z całą pewnością wpływ na to ma przeszłość tych psów i role, jakie musiały spełniać. Shar pei są psami niezależnymi, upartymi i ceniącymi swoją przestrzeń. Są inteligentne, ale nie przepadają za nauką i szybko się zniechęcają. Na co dzień są raczej opanowane i spokojne, czasem wręcz flegmatyczne. Jednak jeśli coś im się nie spodoba, błyskawicznie przechodzą przemianę i stają się gwałtowne i impulsywne. Zwłaszcza jeśli w grę wchodzi obrona swojego terytorium, to shar pei nie da sobie w kaszę dmuchać. Wobec obcych są nieufne i zdystansowane, niechętnie dopuszczają do siebie nowe osoby. Do swojej rodziny zaś przywiązują się mocno, są wobec niej bardzo oddane i opiekuńcze.
Shar pei nie jest typem sportowca. Owszem, potrzebuje długich spacerów i swobodnej eksploracji, ale nie wymaga wielogodzinnych marszów czy biegania. Psy te spacerują dość powoli, bez pośpiechu i bez ciągnięcia na smyczy. Natomiast warto wprowadzić szarpejowi także trening mentalny – kreatywną naukę sztuczek lub nosework. Taki zmęczony psychicznie shar pei będzie spokojniejszy i bardziej chętny do współpracy z człowiekiem.
Czy shar pei jest agresywny?
Masywna postawa ciała w połączeniu z silnym instynktem obronnym sprawiają, że wiele osób przypisuje tej rasie łatkę agresywności. Co niektórzy wciąż mówią o skłonności do dominacji, jednak wyjaśnijmy sobie raz na zawsze, że psy nie dominują człowieka. Teoria dominacji nie ma nic wspólnego z prawdą i została obalona nawet przez swojego twórcę. W przypadku psów rasy shar pei o dominacji mówiło się zawsze wtedy, gdy człowiek nie radził sobie z upartym i niezależnym charakterem psa. Taki szarpej wchodził opiekunowi na głowę, jasno wyznaczał swoje granice czy nie słuchał w niczym człowieka. To jednak efekt nieodpowiedniego traktowania i niezrozumienia psa, a nie agresji czy dominacji.
Prawdą natomiast jest to, że silny instynkt łowiecki i terytorialny w połączeniu z niespełnianiem potrzeb psa i popadaniem we frustrację sprawiają, że shar pei może stać się niebezpieczny. Dlatego jeśli nie mamy doświadczenia, a posiadamy psa tej rasy, warto skorzystać z pomocy dobrego behawiorysty.
Dla kogo shar pei?
Psy rasy shar pei nie nadają się dla każdego, ponieważ są dość trudne w ułożeniu. Cechuje je upartość i niezależność, a to mieszanka wybuchowa dla niedoświadczonego opiekuna. Właściciel szarpeja musi zatem mieć już jakieś obycie w pracy z psami, rozumieć wysyłane przez psa komunikaty oraz znać specyfikę tej konkretnej rasy. Opiekun sharpeia musi również być cierpliwy, wyrozumiały, a jednocześnie pewny siebie i konsekwentny. Żadne metody awersyjne nie sprawdzą się w wychowaniu, mało tego – obrócą się przeciwko człowiekowi.
Shar pei nie potrzebuje bardzo aktywnego opiekuna, nie jest bowiem typem psa ze niespożytą energią. Na pewno jednak należy liczyć się tym, że psu trzeba będzie poświęcić sporo czasu – na spacery po lesie, wychowanie i pielęgnację. Nie jest to więc pies dla osób pracujących po godzinach czy spędzających większość czasu poza domem.
Mimo tego, że shar pei ma świetnie rozwinięty instynkt obronny i sprawdza się w roli stróża, nie polecamy trzymania tego psa na zewnątrz. Brak podszerstka sprawia, że rasa ta kiepsko radzi sobie z niskimi temperaturami. Natomiast pofałdowana skóra psa predysponuje go do stanów zapalnych skóry, o które znacznie łatwiej podczas przebywania na dworze. Shar pei nie powinien także spędzać większości czasu z dala od człowieka w izolacji. Może to bowiem niezdrowo pobudzić instynkt terytorialny psa do tego stopnia, że terenu będzie on bronił także przed właścicielem. Samotność wpływa również na gorszą socjalizację, a w konsekwencji problemy behawioralne.
Nie do końca dobrym pomysłem jest też trzymanie szarpeja w małym mieszkaniu. Psy te bowiem potrzebują przestrzeni i spokoju, a ciężko zapewnić psu takie miejsce, gdy metraż jest niewielki. Obowiązkowo jednak połóżmy psu odpowiednio dobrane legowisko, by miał swój kącik, w którym nikt mu nie przeszkadza.
Pomarszczony pies shar pie nie nadaje się dla każdego.
Czy sharpei nadaje się do dzieci?
Spore gabaryty psa, niezależny charakter oraz silnie rozwinięty instynkt łowiecki i terytorialny sprawiają, że shar pei nie nadaje się do dzieci. Samą swoją masą może niechcący zrobić dziecku krzywdę. Może również ruszyć w pogoń za biegającym maluchem lub ostrzegawczo kłapnąć zębami, gdy dziecko będzie naruszało jego przestrzeń.
Są jednak sytuacje, gdy odpowiednio socjalizowany shar pei przebywający w dobrych rękach będzie doskonałym kompanem dla dzieci. Zrównoważone szarpeje są bardzo spokojne, powolne i łagodne, a do tego nie pozwolą obcym podejść do dziecka. Pamiętajmy tylko o stałym nadzorowaniu kontaktów dziecka z psem.
Zdrowie i długość życia
Rasa ta jest dość wytrzymała, a średnia długość życia psów wynosi około 10 lat. Mimo że psy te nie są chorowite, to jednak narażone są na kilka dolegliwości. Najwięcej problemów sharpeia dotyczy skóry. Przez to, że jest to pomarszczony pies z fałdami, to należy szczególną uwagę zwrócić na pielęgnację skóry. Między fałdami najczęściej dochodzi do rozwoju stanów zapalnych skóry, dlatego trzeba regularnie przecierać i czyścić fałdy shar peia. Warto też pilnować diety, ponieważ rasa ta często miewa alergie pokarmowe.
Do chorób charakterystycznych dla rasy należą również:
- entropium – podwinięcie powieki, które nieleczone może doprowadzić do utraty wzroku,
- stany zapalne uszu,
- gorączka shar pei – specyficzne dla rasy schorzenie, które objawia się wysoką temperaturą ciała, bolesnością w rejonie stawów i kufy oraz opuchlizną. Na ogół przechodzi samoistnie po dobie, może jednak wywołać powikłania, jak np. amyloidozę, czyli odkładanie się białka w wątrobie, nerkach i śledzionie.
Shar pei szczeniak – cena i hodowla
Z racji tego, że shar pei może być obarczony chorobami genetycznymi, konieczne jest znalezienie odpowiedniej hodowli. W renomowanym miejscu rozmnażane są wyłącznie psy przebadane u weterynarza, pozbawione wad genetycznych, a do tego zrównoważone i łagodne. Również nowo narodzone szczeniaki są badane oraz mądrze socjalizowane i przygotowywane do życia z człowiekiem. Zakup shar peia z pseudohodowli lub innego niepewnego źródła może zaś okazać się niebezpieczny dla opiekuna. Pies może być bowiem nadmiernie agresywny lub ciężko chory.
Cena psa rasy shar pei z rodowodem waha się od 3000 do 6000 zł.