Rasa psów pitbull, czyli amerykański pitbulterier, jest bez wątpienia jedną z najbardziej fascynujących i kontrowersyjnych ras na świecie. Jedni kochają je na zabój i nie wyobrażają sobie innego psa w domu, inni uciekają na drugą stronę ulicy na sam widok pitbulla. Jakie naprawdę są pitbulteriery i czym zasłużyły sobie na taką opinię?
Pochodzenie rasy
Nazwa rasy jest myląca, ponieważ amerykański pitbulterier nie pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, a z Wielkiej Brytanii. Powstała ona tam na przełomie XVIII i XIX wieku i dopiero nieco później trafiła do USA. Pitbull powstał po skrzyżowaniu staroangielskiego teriera i buldoga. Hodowcy za cel postawili sobie stworzenie rasy, która będzie szybka i nieustępliwa jak terier oraz silna i wytrzymała na ból jak buldog. Cechy te sprawiły, że pitbulle wykorzystywano do walk z bykami, a także do walk z innymi psami. Dziś na szczęście w większość krajów świata walki psów są zakazane, kiedyś jednak stanowiły popularną rozrywkę, która przyciągała tłumy.
Właśnie z powodu walk psów pitbulle otrzymały łatkę psów agresywnych i niebezpiecznych. Zwłaszcza, że specjalnie selekcjonowano psy najbardziej zajadłe, agresywne i odporne na ból, a potem rozmnażano je, by uzyskać osobniki o takich cechach. Walki psów najbardziej popularne były w Stanach Zjednoczonych i stąd też wzięła się nazwa rasy – amerykański pitbulterier.
Z czasem zaczęto dostrzegać w pitbullach coś więcej niż tylko odwagę i wytrzymałość w walce. Pitbulle brały więc udział w polowaniach, a także miały za zadanie zaganiać trzodę. Koniec XX i początek XXI wieku przyniósł wielką modę na tę rasę. Niestety, sięgały po nią głównie osoby, które chciały mieć przy sobie groźnie wyglądającego psa, by podnieść swoją samoocenę. Często pitbulle trafiały do rąk ludzi skrajnie nieodpowiedzialnych, którzy nie dbali należycie o zwierzęta, a do tego jeszcze podjudzali do agresywnych zachowań. Przez to wciąż pitbulle muszą walczyć z krzywdzącą łatką psów niebezpiecznych. W Polsce znajdują się ona w wykazie psów agresywnych, na które potrzebne jest pozwolenie. A tak naprawdę amerykańskie pitbulteriery to wspaniałe, wrażliwe i radosne psy, które świetnie sprawdzają się jako psy rodzinne.
Wygląd rasy
Pitbull należy do ras dużych, dorosłe osobniki osiągają wzrost 45-53 cm w kłębie oraz ważą od 16 do 32 kg. Psy te są wyjątkowo mocno zbudowane, mają silnie zarysowane i widoczne mięśnie na całym ciele. Ich sylwetka jest solidna i kwadratowa, głowa dość szeroka, oczy niewielkie, wręcz trójkątne, głęboko osadzone i szeroko rozstawione. Uszy pitbulla są wysoko osadzone i raczej małe. W Polsce i w wielu innych krajach zakazane jest kopiowanie uszu, wciąż jednak praktyka ta jest stosowana i często można spotkać pitbulle z kopiowanymi uszami. Podobnie wygląda kwestia ogonów – naturalnie ich ogony są nisko osadzone i dość krótko. Niektórzy przycinają pitbullom ogony, co również jest nielegalne.
Warto tu jeszcze zauważyć, że amerykański pitbulterier jest nieuznawany za rasę przez największy europejski związek kynologiczny FCI. Uznają go za to inne stowarzyszenia, przede wszystkim te w Stanach Zjednoczonych. Na decyzję FCI wpływ ma brak regulacji co do wielkości i umaszczenia pitbulli. Jak widać bowiem poszczególne osobniki mogą mocno różnić się od siebie wielkością, a także kolorem umaszczenia.
Bywa także, że pitbull jest mylony z amstaffem. Rzeczywiście obie rasy są do siebie podobne, ale różnią się przede wszystkim wielkością. Pitbulle są większe i wyższe niż amstaffy, a także nieco mocniej zbudowane.
Sierść i umaszczenie
Amerykański pitbulterier ma krótki, lśniący i przylegający do ciała włos. Pitbull nie posiada zaś podszerstka, dlatego też nie najlepiej radzi sobie w trudnych warunkach atmosferycznych. Brak podszerstka sprawia również, że pitbulle nie gubią sierści jak szalone, choć oczywiście należy je systematycznie wyczesywać. Wówczas psy będą miały zdrową i błyszczącą sierść.
Kolor sierści u tych psów jest bardzo zróżnicowany i dopuszczalne jest niemal każde umaszczenie – poza blue merle (niebieski marmurek). Z tego też powodu spotkać możemy przeróżnie umaszczone pitbulle – białe, brązowe, czarne i wielobarwne. Szczególnie poszukiwany jest pitbull niebieski oraz pitbull red nose o cielistym lub jasnobrązowym nosie i czekoladowym bądź wątrobianym futrze.
Odmiana red nose jest bardzo pożądana.
Pitbull – charakter i usposobienie
Amerykański pitbulterier cechuje się silnym charakterem, dużą pewnością siebie i wysoką inteligencją. To rasa psów wytrzymałych, odważnych i chętnych do działania. Są bardzo mocno skupione na człowieku i silnie przywiązują się do opiekuna. Tym samym nie najlepiej znoszą samotność i izolację. Mimo swojej opinii jako psów niebezpiecznych czy bojowych, pitbulle tak naprawdę są bardzo wrażliwe i podatne na skrzywdzenie. Dlatego potrzebują delikatnego i łagodnego traktowania.
Pitbulle to prawdziwe wulkany energii, wiecznie gotowe do aktywności, takich jak bieganie, długie spacery, skakanie czy pływanie. Praktycznie żadna forma ruchu nie jest straszna pitbullom. Równie ważna dla pitbulla jest eksploracja terenu podczas wędrówek oraz praca nosem. Dlatego też dobrym pomysłem będzie nosework czy tropienie użytkowe.
Niezwykle ważna w przypadku tej rasy jest socjalizacja już od szczenięcia. Jeśli zaniedbamy chociażby kontakty pitbulla z innymi psami, w przyszłości może on mieć problemy przy takich spotkaniach. A utrzymanie ciągnącego na smyczy pitbulla jest naprawdę trudne. Do tego dochodzi szkodliwa opinia o tej rasie, przez co właściciele innych zwierząt szybko uciekają na widok wyrywającego się na smyczy pitbulla. Jednak jeśli dobrze wprowadzimy naszego pitbulla w świat innych psów, z dużą dozą prawdopodobieństwa nasz pies będzie bardzo łagodny do innych i chętnie będzie zapoznawał się z psimi kolegami.
W dobrych rękach pitbulle są radosnym i przyjaznym psami.
Czy pitbull jest groźnym psem?
Przeszłość pitbulla, jego silna budowa i budzący respekt wygląd sprawiają, że pitbulle nie cieszą się dobrą opinią. W Polsce dodatkowo rasa uznawana jest za niebezpieczną i potrzebna jest zgoda na posiadanie psa tej rasy. Czy jednak rzeczywiście pitbull jest agresywny i groźny? Wszystko zależy od człowieka i tego, w jaki sposób traktuje swojego psa. Rasa ta sama w sobie nie jest maszynką do zabijania ani nie wykazuje nadmiernej agresji. Wręcz przeciwnie – w dobrych rękach pitbulle są bardzo łagodne i delikatne. Niestety, często w te dobre ręce nie trafiają…
Wielu nieodpowiedzialnych właścicieli szczuje swoje pitbulle na inne psy i ludzi, bije je, szarpie na kolczatce i nie zapewnia odpowiedniego ruchu i wypoczynku. Przy delikatnej i kruchej psychice pitbulla dość szybko takie traktowanie przynosi negatywny efekt i pies faktycznie staje się agresywny. Zazwyczaj jednak jest to efekt lęku lub frustracji. To, jak wrażliwe są pitbulle, zaobserwować można chociażby w schroniskach dla bezdomnych zwierząt. Coraz częściej bowiem psy tej rasy trafiają do schronisk, ponieważ są porzucane przez swoich właścicieli lub są odbierane interwencyjnie z patologicznych środowisk. Hałas i stres schroniska dla każdego psa jest traumą, pitbulle jednak bardzo szybko wpadają w poważne problemy behawioralne, jak silna agresja, zachowania kompulsywno-obsesyjne (np. wygryzanie łap lub ogona) czy aktywacja drapieżnicza i gryzienie wszystkiego w polu widzenia.
Zatem postawmy sprawę jasno – pitbull nie jest groźny i agresywny sam z siebie. Jedynie złe traktowanie przez człowieka, zaniedbywanie wychowania i socjalizacji powodują, że u tych psów zaczynają pojawiać się poważne problemy. A wówczas masa i wytrzymałość fizyczna pitbullów rzeczywiście stanowią zagrożenie.
Dla kogo pitbull?
Z racji swojego charakteru pitbull nie nadaje się dla każdego. To pies, który potrzebuje doświadczonego opiekuna rozumiejącego psią komunikację i psie potrzeby. Jednocześnie opiekun pitbulla musi być aktywny i bardzo lubić ruch, ponieważ te psy to wulkany energii. A brak spełnienia potrzeby aktywności fizycznej może rodzić frustrację u psa. Amerykański pitbulterier mocno przywiązuje się do swojego człowieka i źle znosi samotność. Nie jest to zatem odpowiednia rasa dla osób dużo podróżujących i spędzających długie godziny poza domem.
Ponadto opiekun pitbulla musi być cierpliwy, wyrozumiały, ale też konsekwentny i zdecydowany. Nie może pozwolić wejść sobie na głowę, ale też absolutnie nie może stosować żadnych awersyjnych metod. Już samo krzyczenie na psa może przynieść bardzo negatywny skutek. Warto natomiast postawić na przyjemną naukę sztuczek, długie spacery i wspólne zabawy. Do zabaw można wykorzystać np. własnoręcznie zrobiony szarpak lub matę węchową z materiałów (najlepiej sprawdzi się polar lub miękka Minky).
Czy pitbull nadaje się do dziecka?
Zrównoważony emocjonalnie pitbull, który będzie miał zapewnioną odpowiednią i mądrą dawkę ruchu, będzie wspaniałym przyjacielem całej rodziny. Te psy w rzeczywistości są łagodne, czasem wręcz uchodzą za idealne niańki dla dzieci, ponieważ są niezwykle cierpliwe dla maluchów. Oczywiście jednak każdy kontakt psa z dzieckiem musi odbywać się pod okiem osoby dorosłej. Amerykański pitbulterier jest bardzo silny i niekoniecznie zdaje sobie sprawę ze swojej masy, przez to może niechcący zrobić dziecku krzywdę. Pamiętajmy też, że małe dzieci na ogół nie szanują i nie rozumieją wysyłanych przez psa sygnałów i przeginają w zabawie, czego nawet największa oaza spokoju może nie wytrzymać. Natomiast starsze dzieci mogą stworzyć wspaniałą więź z pitbullem.
Zdrowie i długość życia
Pitbulle uchodzą za rasę zdrową i odporną na choroby. Ich średnia długość życia zaś wynosi 8-15 lat. Do dolegliwości, które najczęściej pojawiają się u pitbulli, należą dysplazja stawów biodrowych i łokciowych oraz spondyloza. W przypadku hiperaktywnych pitbulli trzeba starannie dobierać im ruch, by nie dopuścić do kontuzji układu ruchu. Coraz częściej też pitbulle cierpią na różne alergie skórne i pokarmowe.
Pitbull szczeniak – cena i hodowla
Jeśli marzy nam się pies rasy pitbull, koniecznie poszukajmy doświadczonej hodowli i sprawdźmy dokładnie, jakie warunki mają tam psy. W przypadku pitbulla bowiem szczególnie ważne jest, by szczeniak miał zrównoważonych rodziców, którzy nie wykazują nadmiernej lękliwości czy agresji. Równie istotna jest socjalizacja u hodowcy już od pierwszych chwil życia szczenięcia. Im lepszy i zbalansowany start w życie, tym większa szansa na to, że dorosły pies również będzie stabilnym emocjonalnie osobnikiem. Choć oczywiście największa w tym rola opiekuna psa. Dobra hodowla gwarantuje także brak wrodzonych wad genetycznych.
Cena szczeniaka pitbulla wynosi średnio od 2000 do 3500 zł.