Owczarek szetlandzki, znany też jako sheltie, to bardzo energiczny i piękny pies. Bardzo często rasa ta bywa mylona z owczarkiem szkockim i bywa błędnie określana jako miniaturowy collie. Psy szeltie na ogół nie sprawiają problemów i są doskonałymi towarzyszami całej rodziny. Warto jednak dowiedzieć się więcej o psach, ponieważ nie jest to rasa dla każdego.
Pochodzenie sheltie
Owczarek szetlandzki pochodzi z Wysp Szetlandzkich, znajdujących się na północ od Szkocji. Rasa jest stosunkowa młoda i narodziła się mniej więcej w drugiej połowie XIX wieku. Sheltie powstał ze skrzyżowania wielu różnych ras, między innymi border collie, szetlandzkiego psa pasterskiego i mieszkających na wyspach lokalnych psów pasterskich. Pierwotnie hodowla rasy była skoncentrowana na umiejętnościach pasterskich ze względu na specyficzne potrzeby rolników z Szetlandów. Z racji panującego na Wyspach Szetlandzkich klimatu wegetacja roślin jest utrudniona, a żyjące tam kuce i owce są mniejsze niż standardowe odmiany. Nie ma tam też za wielu drapieżników stanowiących zagrożenie dla stada. Przez to pasterze nie potrzebowali dużych i silnych psów pasterskich. Bardziej przydatne były mniejsze, lżejsze i zwinne psy, które będą sprawnie poruszać się po wymagającym podłożu.
Zatem te zwinne owczarki szetlandzkie wykorzystywano głównie do pilnowania i prowadzenia stada owiec. Ich wysoka inteligencja, sprawność i skupienie na człowieku szybko przysporzyły im popularności. Zaczęto więc traktować je jako psy towarzyszące i zostało tak do dzisiaj. Rasa dobrze radzi sobie w psich sportach i świetnie sprawdza się jako pies rodzinny. W Polsce jednak te wszechstronne psy nie są raczej powszechne. Częściej spotkać można owczarka szkockiego collie, który do dziś znany jest jako pies Lassie. Sheltie zaś jest często traktowany jako miniaturka collie. Pamiętajmy jednak, że choć rasy są ze sobą spokrewnione, to posiadają odrębne wzorce.
Wygląd owczarka szetlandzkiego
Sheltie jest niedużym psem o przepięknym wyglądzie. Dorosłe osobniki osiągają od 33 do 41 cm wzrostu i ważą od 6 do 12 kg. Jak widać więc są naprawdę małe. Owczarek szetlandzki jest proporcjonalnie i harmonijnie zbudowany. Porusza się lekko, z wdziękiem i elegancją. Przedstawiciele tej rasy nie mogą być krępi i masywni, powinna zaś wyróżniać je lekkość i zwinność. Psy są drobne, a jednocześnie silnie umięśnione i wysportowane. Głowa jest raczej niewielka i proporcjonalna do reszty ciała, czubek nosa jest lekko stożkowaty, uszy trójkątne i stojące, wyprostowane na głowie, a oczy duże o wyrazistym spojrzeniu. Zazwyczaj oczy mają kolor brązowy, choć zdarzają się psy z niebieskimi oczami (w odmianie merle).
Piękne futro to cecha wyróżniająca sheltie.
Sierść i umaszczenie sheltie
Najbardziej przykuwa wzrok sierść owczarka szetlandzkiego. Futro sheltie składa się z długiego, prostego i nieco szorstkiego włosa okrywowego oraz miękkiego i gęstego podszerstka. Całe ciało sheltie jest mocno owłosione, na szyi zaś wyraźnie widoczny jest kołnierz. Owczarki szetlandzkie bardzo obficie linieją i trzeba je regularnie wyczesywać. Systematyczne czesanie pozwoli także uchronić przed plątaniem się włosa.
Owczarek szetlandzki występuje w wielu różnych umaszczeniach, które dodają mu uroku. Wzorzec dopuszcza następujące maści:
- śniada – od jasnopszenicowej po sobolową, możliwe białe znaczenia,
- bicolor – czarna z białym,
- tricolor – czarna z białym i podpalaniem,
- blue merle – marmurkowa.
Owczarek szetlandzki – charakter i usposobienie
Wprawdzie na ogół w pierwszej kolejności człowiek zachwyca się wyglądem i sierścią owczarka sheltie, to zdecydowanie także charakter tego psa wart jest doceniania. Owczarki szetlandzkie bowiem to psy bardzo zrównoważone, opanowane, łagodne i pozytywnie nastawione. Są niesamowicie bystre i inteligentne, błyskawicznie uczą się nowych rzeczy. Sheltie są także bardzo skupione na człowieku, tworzą z nim silną więź, chętnie współpracują i poddają się szkoleniu. Z powodu wysokiej inteligencji nie tylko szybko się uczą, ale równie szybko się nudzą. Trzeba więc urozmaicać im treningi i ćwiczenia, aby zadowolić wymagające umysły sheltie.
Owczarek szetlandzki – jak na psa pasterskiego przystało – jest doskonałym stróżem swojej rodziny. Jednocześnie jest głośny i szczekliwy, co trzeba mieć na uwadze, jeśli mamy marudzących sąsiadów lub mieszkamy w miejscu, obok którego stale ktoś się kręci. Trzeba też uważać, ponieważ sheltie można dość łatwo przebodźcować – czy to nieodpowiednią zabawą, czy też zbyt intensywnymi spacerami w nowe miejsca, gdzie shelite będzie stale skupiony na pilnowaniu swojego opiekuna. Jeśli jednak przyłożymy się do wychowania i socjalizacji owczarka, to będzie on wyjątkowo zrównoważony.
Pies rasy owczarek szetlanadzki jest również niezwykle energiczny i potrzebuje wielu aktywności. Jeden długi spacer raz dziennie to minimum. Warto także zadbać o zmęczenie psychiczne sheltie, np. poprzez tropienie, zabawy węchowe, agillity lub mądrze prowadzony aport zabawką ze sztucznego futra.
Owczarek szetlandzki blue merle.
Dla kogo owczarek szetlandzki
Choć owczarek sheltie nie jest trudną rasą, to nie nadaje się do każdego domu. Opiekun sheltie musi rozumieć specyfikę rasy i być w stanie zapewnić mu wymaganą dawkę ruchu i zabaw umysłowych. To zdecydowanie rasa dla ludzi mających czas dla psa, ponieważ poza szeregiem aktywności, psa trzeba także regularnie i dokładnie wyczesywać. Sheltie nie sprawdzi się u osoby zapracowanej oraz bardzo ceniącej sobie krystaliczną czystość w domu. Na obfitej sierści bowiem pies wnosi często mnóstwo błota, piasku czy źdźbeł trawy.
Opiekun owczarka szetlandzkiego musi być wyrozumiały, cierpliwy i konsekwentny, ponieważ sheltie może czasem wykorzystywać swój spryt do wchodzenia człowiekowi na głowę. Jeśli jednak wyznaczy się zasady i będzie się ich przestrzegać, owczarek sheltie z łatwością się im podporządkuje. Pies mocno przywiązuje się do człowieka i nie lubi spędzać całych dni w samotności. Sierść sheltie pozwala mu teoretycznie mieszkać na dworze, ale nie jest to dobry pomysł. Pies ten potrzebuje jak najwięcej kontaktu z człowiekiem, a bez tego popada we frustrację lub apatię. Pamiętajmy też o dużej szczekliwości tej rasy i zapędach do stróżowania. Dom, w którym mnóstwo się dzieje lub często przychodzą obce osoby, nie jest najlepszym miejscem dla sheltie.
Za to jeśli ktoś szuka niewielkiego, aktywnego i pogodnego psa, to owczarek szetlandzki to strzał w dziesiątkę. Psy tej rasy tworzą silne więzi z rodziną i są wspaniałymi przyjaciółmi.
Czy owczarek sheltie nadaje się do dzieci?
Owczarek szetlandzki jest na ogół opanowany i cierpliwy, ale nie znaczy, to że wytrzyma wszystkie zaczepki dziecka. Trzeba także wziąć pod uwagę, że psy tej rasy – gdy za dużo wokół się nich dzieje – przestają radzić sobie z emocjami i mogą zacząć kiepsko się czuć, a tym samym stwarzać problemy. Zatem trzeba bardzo pilnować wzajemnych kontaktów dziecka z psem i zapewnić psu możliwość odpoczynku na legowisku z dala od zgiełku. Sheltie może przyjaźnić się dzieckiem, ale pod warunkiem, że rodzice będą stale nadzorować tę relację.
Sheltie określany jest często jako miniaturowy collie czy mini Lassie.
Owczarek szetlandzki – zdrowie i długość życia
Sheltie uchodzi raczej za rasę zdrową, wytrzymałą i odporną na choroby. Średnia długość życia tych psów wynosi 12-13 lat. Doskonała sierść pozwala im dobrze znosić trudne warunki atmosferyczne, więc sheltie świetnie radzi sobie zimą i całkiem nieźle podczas upałów. Mimo wszystko jednak przy wysokich temperaturach należy mieć oko na psa ze względu na długie i gęste futro.
Z racji pokrewieństwa z owczarkiem szkockim sheltie również wykazuje tendencję do typowych dla collie chorób. Chodzi tu o anomalię oka collie (CEA), która powoduje liczne problemy ze wzrokiem, w tym niedorozwój siatkówki i kataraktę. Tak jak collie sheltie może być również nosicielem genu MDR, który skutkuje nieprawidłową i niebezpieczną dla życia psa reakcją na niektóre leki, w tym przeciwpasożytnicze, anestezjologiczne, kardiologiczne i przeciwnowotworowe.
Owczarek szetlandzki może cierpieć także na dysplazję stawów biodrowych, chorobę nosa collie oraz choroby skóry.
Owczarek szetlandzki szczeniak – cena i hodowla
Każdego rasowego psa należy kupować wyłącznie z renomowanej i zarejestrowanej hodowli. Tym bardziej jest to ważne w przypadku takiej rasy jak sheltie. Owczarki szetlandzkie bowiem mogą być obarczone chorobami genetycznymi, które będą rzutować na całe ich późniejsze życie. W dobrej hodowli obowiązkowo przeprowadza się badania wykluczające choroby zarówno u rodziców, jak i szczeniąt. Hodowca dba także o odpowiednią socjalizację i zapewnia maluchom dobry start w życie.
Cena owczarka sheltie z rodowodem wynosi średnio 3000-4000 zł.