Owczarek anatolijski, częściej określany jako anatolian karabash, to potężnie zbudowany pies o nie najłatwiejszym charakterze. Te bardzo odważne i nieustraszone psy z pewnością nie nadają się dla osoby niedoświadczonej. Wokół rasy narosło też wiele mitów, które nie mają wiele wspólnego z prawdą. Jakie faktycznie są anatoliany i jakiego opiekuna potrzebują? Poznaj tę ciekawą rasę.
Pochodzenie anatoliana
Owczarek anatolijski to bardzo stara rasa psów, która wywodzi się z obszarów Anatolii w Turcji. Głównym celem stworzenie anatoliana była chęć hodowców do uzyskania psa o silnym instynkcie obronnym i doskonałych zdolnościach pasterskich. Anatolian miał także bronić domostwa przed dużymi drapieżnikami jak wilki i niedźwiedzie. Dlatego pies musiał charakteryzować się sporym rozmiarami, mocną budową ciała i niebywałą odwagą. Dzięki swoim umiejętnościom owczarki anatolijskie sprawdzały się również jako bariera nie do przejścia dla intruzów. Rasa ta przez lata wykształciła u siebie rewelacyjną odporność na skrajnie niskie i wysokie temperatury.
Oficjalnie przez FCI anatolian został uznany w 1989 roku. Do dziś jednak nie jest to wybitnie popularna rasa. W Polsce anatoliany należą do rzadkości. Warto pamiętać, że w naszym kraju na posiadanie anatoliana karabasha potrzebne jest specjalne pozwolenie. Rasa bowiem została wpisana do wykazu psów agresywnych. W gronie tym znajduje się jeszcze między innymi owczarek kaukaski, rottweiler i moskiewski stróżujący.
Wygląd owczarka anatolijskiego
Najbardziej wyróżniającą cechą wyglądu anatoliana jest jego wielkość. Dorosłe osobniki osiągają od 71 do 81 cm wzrostu w kłębie i ważą od 45 do 70 kg. Jak przystało na molosa pies tej rasy jest potężnie zbudowany i umięśniony. Nie sposób przejść obojętnie obok anatoliana, już sama jego sylwetka może bowiem u wielu budzić respekt, a nawet grozę. Przedstawiciele tej rasy posiadają duże głowy oraz małe i głęboko osadzone oczy. Uszy są raczej średniej wielkości, mają kształt trójkąta z zaokrąglonymi lekko końcami. Na ogół spokojnie zwisają one po bokach głowy, unoszą się jedynie w trakcie pobudzenia. Ogon anatoliana jest długi, wysoko osadzony i wyraźnie skręcony nad zadem.
Sierść i umaszczenie anatoliana
Futro owczarka anatolijskiego może być krótkie lub półdługie. Bez względu na długość, sierść zawsze składa się z gęstego włosa okrywowego i grubego podszerstka. Dzięki temu psy te świetnie radzą sobie nawet w trudnych warunkach pogodowych i nadają się do mieszkania na dworze. Jednocześnie w okresie linienia bardzo intensywnie gubią futro.
Umaszczenie anatoliana może być różne, na ogół jest ono płowe, beżowe lub szare z czarną maską, ale zdarzają się także psy pręgowane, białe i czarne. Warto tu podkreślić, że obecnie coraz częściej anatoliana utożsamia się kangalem. U kangali występują jedynie odmiany płowe, beżowe i szare, a do tego z obowiązkową czarną maską.
Anatolian a kangal – czy to ta sama rasa?
Wiele wątpliwości budzi klasyfikacja anatoliana. W różnych zakątkach świata inaczej podchodzi się do istnienia tych dwóch odrębnych ras. Dla niektórych bowiem anatoliany i kangale stanowią tę samą rasę. Obecnie np. Polski Związek Kynologiczny uznaje, że kangal jest równoznaczny z owczarkiem anatolijskim. Z kolei w Turcji obecnie anatolian nie jest uznawany, jako rdzenna rasa funkcjonuje tylko wspomniany kangal. Zapewne w ciągu najbliższych lat ta sporna kwestia zostanie rozstrzygnięta.
Wielkość anatoliana budzi podziw, ale także pewną obawę.
Anatolian karabash – charakter i usposobienie
Owczarki anatolijskie to psy bardzo wymagające i dość trudne do ułożenia. Mają silny i niezależny charakter, przez co nie dają się podporządkować i niekoniecznie chętnie biorą udział w szkoleniach. Dużym utrudnieniem jest tu ich upór. Jednocześnie anatoliany są bardzo inteligentne i błyskotliwe. Jednak aby namówić je do współpracy potrzebna jest mocna więź z opiekunem i odpowiednia motywacja. Bez tego anatolian często nawet nie raczy się ruszyć.
Przedstawiciele tej rasy to doskonałe psy stróżujące i obronne. Cechuje je więc duża odwaga, nieustępliwość i odporność na stres. Ponadto są nieufne i ostrożne wobec obcych. Na swój teren nie wpuszczą żadnego intruza, a na ich zaufanie trzeba sobie mocno zapracować. Warto tu jednak podkreślić, że anatolian jest psem na ogół bardzo zrównoważonym i spokojnym. Dopiero w momencie, gdy ktoś przekracza jego granice komfortu lub wkracza nieproszony na jego rewir, w anatolianie budzi się nieustraszony obrońca.
Anatolian karabash nie jest typem sportowca i nie wymaga bardzo intensywnych aktywności, ale z całą pewnością codzienne dłuższe spacery to podstawa. Absolutnie nie wolno zaniedbać anatoliana i potrzebnej mu dawki ruchu. Spacery najlepiej odbywać w spokojnej okolicy, by pies mógł swobodnie eksplorować bez wchodzenia w tryb stróżowania i nadmiernej czujności.
Czy anatolian jest agresywny?
Z racji swoich gabarytów, dużej niezależności i zawziętości w stróżowaniu anatolian uchodzi za psa agresywnego. Tym bardziej, że anatolian widnieje w wykazie ras agresywnych, na które w Polsce potrzebne jest pozwolenie. To wszystko buduje mit o niebezpiecznym anatolianie. A prawda jest taka, że w odpowiednich rękach pies ten jest zrównoważony i spokojny. Dopiero niewłaściwe traktowanie, stosowanie awersji, brak zrozumienia psiej komunikacji czy niezapewnienie psu realizacji potrzeb sprawiają, że anatolian będzie sięgał po bardziej agresywne zachowania. Pamiętajmy jednak, że jest to efekt złego postępowania człowieka, a nie wina psa. Sam z siebie anatolian karabash nie jest agresywny, choć z pewnością jego lont jest krótszy i szybciej może wejść w dość intensywne zachowania. Dodając do tego jego dużą masę i siłę, może zrobić się faktycznie groźnie.
Dla kogo anatolian?
Biorąc pod uwagę charakter, usposobienie i siłę anatoliana, można z całą pewnością stwierdzić, że nie jest to pies dla każdego. To bardzo wymagająca rasa, która potrzebuje doświadczonego opiekuna. Opiekuna, który rozumie psią komunikację, szanuje stawiane przez psa granice, a jednocześnie nie pozwoli sobie wejść na głowę. Musi zatem być świadomy specyfiki rasy, cierpliwy, ale i konsekwentny. Nie musi zaś być wybitnie wysportowany, jednak siła fizyczna jest potrzebna, by utrzymać psa na smyczy.
Owczarek anatolian dobrze czuje się na dworze i na ogół może mieszkać na zewnątrz. Oczywiście pod warunkiem, że zapewnimy mu ciepłe i suche schronienie i codzienny kontakt z człowiekiem. Obowiązkowe są także długie spacery, a nie tylko puszczanie na ogród. Anatolian lubi mieć swoją przestrzeń, stąd też nie najlepiej odnajduje się w ciasnych mieszkaniach. Pamiętajmy też, że rasa ta ma silny instynkt terytorialny, zatem nie będzie tolerować kręcących się w jego otoczeniu obcych ludzi. Nigdy nie wolno też zaniedbać socjalizacji z człowiekiem. Izolowany od swojej rodziny anatolian może bowiem szybko zacząć wykazywać poważne problemy behawioralne.
Czy owczarek anatolijski nadaje się do dzieci?
Anatolian to trudna rasa i na pewno nie nadaje się do dzieci. To psy, które potrzebują spokoju i respektowania granic, a dzieci te granice nagminnie przekraczają. Ponadto anatoliany są bardzo silne i samą swoją masą mogą zrobić dziecku krzywdę. Oczywiście zdarzają się przypadki, gdy dziecko i pies dobrze się dogadują, ale wszystko wtedy zależy od rodziców. Nigdy też nie wolno zostawiać dziecka i anatoliana bez opieki nawet na chwilę.
Anatolian – zdrowie i długość życia
Owczarek anatolijski uchodzi raczej za zdrową i odporną rasę, a średnia długość życia wynosi 10-12 lat. Psy te dobrze radzą sobie w różnych warunkach atmosferycznych. Jak niemal każdemu dużemu psu zagraża za to dysplazja stawów biodrowych i różne problemy z kręgosłupem. U anatolianów występuje także czasem wrażliwość na narkozę, o czym trzeba pamiętać.
Już szczeniak anatolian jest dość spory.
Anatolian szczeniak – cena i hodowla
Jeśli jesteśmy zdecydowani na psa i to właśnie szczeniak anatolian wpadł nam w oko, najpierw zweryfikujmy hodowlę. Zwłaszcza przy takiej rasie jak owczarek anatolijski jest to szczególnie istotne. Odpowiedzialny hodowca dba o to, aby rozmnażane były wyłącznie zdrowe i zrównoważone emocjonalnie osobniki. Pod żadnym pozorem do rozrodu nie mogą zostać skierowane psy o skłonności do nadmiernej agresji czy reaktywności. Obowiązkowe są także regularne badania u weterynarza, aby wykluczyć szereg chorób genetycznych, w tym dysplazję. Do weterynarza zawitać powinny także szczenięta. U dobrego hodowcy maluchy mają również zapewnioną mądrą socjalizację, dzięki czemu łatwiej im potem odnaleźć się w świecie u boku człowieka.
Szczeniak anatolian kosztuje średnio 3500-4000 zł. Pamiętajmy też, że na posiadanie anatoliana potrzebne jest pozwolenie.