Dalmatyńczyk to pies o charakterystycznym wyglądzie – biały w czarne kropki. Rasę tę znają wszyscy dzięki bijącej kiedyś rekordy popularności bajki o dalmatyńczykach. Za sprawą popkultury rasa ta stała się niezwykle modna, dziś jednak szał na nią już minął. Jakie są dalmatyńczyki i komu rasa ta powinna przypaść do gustu?
Pochodzenie rasy
Nazwa dalmatyńczyka wywodzi się od Dalmacji – krainy historycznej leżącej na Bałkanach, a konkretniej na terenie Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry. O przeszłości rasy nie mamy jednak wiele danych. Jedną ze spekulacji jest fakt, że dalmatyńczyk pochodzi od pointera, za czym przemawia bardzo zbliżona postura ciała. Dalmatyńczyki wykorzystywano głównie do polowań na większego zwierza. Szybko jednak stały się przede wszystkim psami do towarzystwa, a przez długi czas uchodziły za wyznacznik wysokiego statusu społecznego.
W Polsce, Europie i na całym świecie szczyt popularności przypadł na lata 90te XX wieku. Wówczas hitem okazała się bajka z 1961 roku pt. 101 dalmatyńczyków. Na fali bajki, a później także i filmu, wszyscy chcieli mieć swojego dalmatyńczyka. Obecnie bum na rasę zdecydowanie spadł i rzadko można natknąć się na dalmatyńczyka na ulicy.
Wygląd dalmatyńczyka
Dalmatyńczyk to pies o harmonijnej i wpisanej w prostokąt sylwetce z dobrze zbudowanym i umięśnionym ciałem. Ma silny tyłów, głęboką klatkę piersiową i mocne lędźwie. Łapy dalmatyńczyka są proste, silne i zbite. Ich sposób poruszania określany jest jako elegancki i pełen gracji. Sylwetka dalmatyńczyka już na pierwszy rzut oka sygnalizuje, że to rasa bardzo wysportowana. Dorosłe dalmatyńczyki osiągają od 54 do 62 cm wzrostu w kłębie i ważą od 24 do 32 kg. Nie są to z pewnością małe psy.
Głowa dalmatyńczyka jest umiarkowanie długa, z czarnym lub brązowym nosem, uszy są średniej wielkości, stojące i o trójkątnym kształcie. Oczy zaś są okrągłe, wyraziste i ciemne.
Sierść i umaszczenie
To, co jest najbardziej charakterystyczne dla dalmatyńczyków, to bez wątpienia wygląd sierści. Włosie jest twarde, krótkie, gęste i lśniące, a do tego dość mocno przylega do ciała psa. Umaszczenie dalmatyńczyka to jego wizytówka. Dalmatyńczyk jest biały w czarne cętki, rzadziej biały w brązowe (czekoladowe) cętki. Te cętki powinny być równomiernie rozmieszczone na całym ciele. Według wzorca rasy muszą mieć wyraźnie zarysowane kształty i nie mogą się ze sobą zlewać. Zazwyczaj przy głowie cętki są większe i stopniowo ulegają zmniejszaniu w kierunku ogona. Warto podkreślić, że takiego umaszczenia nie ma żadna inna rasa psa. Możemy je spotkać za to chociażby na tkaninach w cętki jak sztuczne futro.
Sierść nie wymaga przesadnej i skomplikowanej pielęgnacji – wystarczy od czasu do czasu przeczesać futro, by stało się zdrowo błyszczące i przyjemne w dotyku.
Charakterystyczne i jedyne w swoim rodzaju cętki dalmatyńczyka.
Dalmatyńczyk – charakter i usposobienie
Dalmatyńczyki to przede wszystkim psy inteligentne i temperamentne. Roznosi je energia i potrzebują dużo ruchu. To w końcu psy myśliwskie i w genach mają wpisaną silną potrzebę eksploracji i aktywności fizycznej. Obok wysokiej inteligencji dalmatyńczyka cechuje również dobra pamięć i wysoka potrzeba wysiłku umysłowego. Jednocześnie psy tej rasy są dość uparte, szybko się nudzą i często nauka idzie im opornie. Wystarczy jednak odpowiednia motywacja i ciekawe ćwiczenia, by zainteresowań dalmatyńczyka. Psy te zdecydowanie zaś nie lubią monotonii i powtarzania w kółko tych samych komend.
Dalmatyńczyk jest psem wrażliwym i lubiącym kontakt z człowiekiem. Na ogół chętnie wchodzi w interakcje z ludźmi, a jego pogodne nastawienie bywa zaraźliwe. Może być doskonałym kompanem dla całej rodziny, pod warunkiem jednak, że zapewni się mu odpowiednią dawkę ruchu i motywacji.
Czy dalmatyńczyki są agresywne i głupie?
Wielka chwilowa popularność rasy sprawiła, że decydowały się na nią osoby nie mające zielone pojęcia o specyfice tych psów. Dały się nabrać na obraz dalmatyńczyka z bajki, wierząc, że każdy dalmatyńczyk będzie łagodny, wierny i oddany. Przez to ucierpiało wiele psów na całym świecie. Dalmatyńczyk bowiem jest psem wymagającym, potrzebującym bardzo dużo aktywności fizycznej, treningu umysłowego, a także wypoczywania. Wyznaczanie jasnych zasad wspólnego życia, spełnianie potrzeb gatunkowych i duża doza cierpliwości i czułości wobec dalmatyńczyka owocują wspaniałym psim przyjacielem.
Niestety, psy tej rasy często trafiały do niedoświadczonych osób, które wyprowadzały psy na krótkie spacery wokół bloku, nie uczyły komend i nie dbały o prawidłową socjalizację z innymi psami i ludźmi. To zaś rodziło ogromną frustrację w psach, a w konsekwencji agresję do innych napotkanych na spacerach osobników, a nawet wobec własnych opiekunów.
Brak właściwej motywacji do nauki z kolei powodował szybkie nudzenia się psa i odmowę wykonywania poleceń. Człowiek zaś, zamiast poszukać innych metod na zmotywowanie psa, stwierdzał, że pies jest głupi. I tak narodził się kolejny kłamliwy i krzywdzący mit rasy. Bo tak naprawdę dalmatyńczyki – w odpowiedzialnych rękach – to psy łagodne i bardzo inteligentne, których można nauczyć wiele. Nie można za swoje niepowodzenia i brak wiedzy winić psa. Błędne stereotypy wynikające z winy ludzi odcisnęły piętno także na innych rasach – chociażby na psach rasy bulterier.
Dalmatyńczyki to bardzo aktywne psy, które nie znoszą nudy.
Dalmatyńczyk – dla kogo
To zdecydowanie nie jest pies dla każdego i nie nadaje się dla osoby kompletnie niedoświadczonej w pracy z psami. Dalmatyńczyki są dość trudne do ułożenia i nauki zasad panujących w domu, zatem osoby, które nigdy psa nie miały mogą mieć spore problemy. Opiekun dalmatyńczyka musi więc być konsekwentny, cierpliwy i kreatywny – szukać sposobów na zmotywowanie psa. Koniecznie też powinien mieć przynajmniej podstawową wiedzę o psach – ich potrzebach i komunikacji. Ewentualnie może poprosić o pomoc behawiorystę.
Ze względu na swój charakter, wielkość, ale także dużą intensywność w zabawie dalmatyńczyk nie jest psem dla dziecka. Z powodzeniem jednak odnajdzie się w domu z dzieckiem, jeśli dorośli będą odpowiednio aranżować psio-dziecięce spotkania oraz dbać o wychowanie psa.
Dalmatyńczyki to też zdecydowanie rasa psów dla osób aktywnych i nielubiących nudy. Psy te potrzebują dużo ruchu, długich spacerów po lesie, odpowiednio dobranego treningu umysłowego lub zajęć typu nosework. Jednocześnie nie można dalmatyńczyka przebodźcować – równie ważny jak ruch jest odpoczynek i zdrowy sen. Dalmatyńczyk nie nadaje się dla kanapowców i osoby, która często przebywa poza domem i ma niewiele czasu.
Zdrowie i długość życia dalmatyńczyka
Dalmatyńczyki nie należą do szczególnie chorowitych psów, a ich średnia długość życia wynosi od 10 do 13 lat. Do dolegliwości, które najczęściej doskwierają dalmatyńczykom, należą różnego rodzaju alergie. Mogą mieć uczulenie na pyłki traw, ukąszenia owadów czy składniki pokarmowe. Wówczas na ogół dalmatyńczyki dużo się drapią, skóra staje się mocno zaczerwieniona i podrażniona. Z racji podatności na alergie niezwykle istotna jest dieta dalmatyńczyka. Często konieczna jest dieta eliminacyjna lub przejście na żywienie typu BARF (surowe mięso i dodatki). Oczywiście wszystko należy robić po konsultacji z weterynarzem. Inne choroby, które dość często mogą dotknąć dalmatyńczyka to zapalenie nerek i kamica moczanowa.
Powszechnym problemem dalmatyńczyków jest utrata słuchu. U psów tej rasy bowiem może występować gen głuchoty. W odpowiedzialnych hodowlach rodzice są przebadani pod tym kątem i żaden osobnik z tym genem nie może być rozmnażany.
Dalmatyńczyk szczeniak – cena i hodowla
Jeśli już jesteśmy zdecydowani na kupno dalmatyńczyka, koniecznie zweryfikujmy hodowlę, z której chcemy zabrać malucha. Bardzo ważne, by zarówno szczeniak, jak i rodzice byli przebadani. Pamiętajmy, że dalmatyńczyki mogą mieć w sobie gen głuchoty, a to znacznie utrudni wspólne życie i jednocześnie będzie generować wysokie koszty leczenia. Dobra hodowla jest również ważna z powodu początkowej socjalizacji. Odpowiednio spędzone pierwsze tygodnie życia szczeniaka zaowocują bardziej stabilnym psem w przyszłości. Pod warunkiem oczywiście, że jako nowi opiekunowie zadbamy o dalsze wychowanie i socjalizację.
Cena szczeniaka dalmatyńczyka z hodowli wynosi od 3000 do 4000 zł.
101 dalmatyńczyków – przekleństwo dla rasy
Moda na daną rasę rzadko kiedy ma pozytywny skutek. Nie inaczej było w przypadku bumu na dalmatyńczyki. Bajka i film 101 dalmatyńczków sprawiły, że niemal każdy zapragnął mieć swojego nakrapianego czworonoga. Niestety, moment szaleństwa i chęci posiadania dalmatyńczyka wywołał mniej więcej taki efekt, jak obsesja Cruelli De Mon – cierpienie psów. Po rasę tę sięgały osoby nie wiedzące nic o prawdziwych cechach charakteru i potrzebach. Nie zdawali sobie sprawy, że dalmatyńczyk jest bardzo aktywnym psem myśliwskim i nie nadaje się wyłącznie na kanapę. Brak znajomości rasy i brak zrozumienia jej problemów czy ograniczeń wywoływał masowe porzucenia tych psów.
Do tego wszystkiego doszedł też rozwój pseudohodowli. Aby jak najwięcej i jak najszybciej zarobić zaczęto rozmnażać dalmatyńczyki bez kontroli i bez badań genetycznych. To z kolei przyniosło falę chorych dalmatyńczyków – przede wszystkim z ogromnymi problemami skórnymi oraz częstymi przypadkami głuchoty.
Po latach rozczarowani dalmatyńczykami ludzie odwrócili się od tej rasy i… całe szczęście. Dziś po psa rasy dalmatyńczyk sięgają najczęściej świadomi opiekunowie, którzy wiedzą, jak postępować z tym nakrapianym psem.